Polak-katolik?
Polskie tożsamości opowiedziane na nowo

Polska jednej tożsamości, a katolicyzm synonimem polskości? Tę wizję, wyrażoną w haśle „Polak-katolik”, ukuł w latach dwudziestych XX wieku Roman Dmowski, który przez całe życie uważał się za agnostyka. Nie negował, przynajmniej w teorii, prawa do życia w społeczeństwie polskim osobom innego wyznania czy pochodzenia, o ile kierować się będą polską, czyli katolicką racją stanu. Dmowski uważał, że katolicyzm nie jest dodatkiem do polskości, ale tkwi w jej istocie, a usiłowanie oddzielenia katolicyzmu od polskości jest niszczeniem samej istoty narodu.

To nieprawda. W polskiej historii mamy bardzo silną tradycję ewangelizmu reformowanego, arianizmu i judaizmu. Mamy również tradycję polskości niezwiązanej z żadnym wyznaniem. Kościół rzymskokatolicki jest ważną częścią polskiej historii i codzienności, ale tylko częścią. Utożsamianie polskości z katolickością jest krzywdzące i zniekształcające rzeczywistość. Drogi polskości i katolickości spotykają się i rozchodzą. A może już się rozeszły?

Claudio Magris uważa, że „o tożsamościach należy zawsze mówić w liczbie mnogiej”. Może Polskę trzeba opowiedzieć na nowo, nowym inkluzywnym językiem? Czy bycie Polakiem to tylko kwestia urodzenia, a może także wyboru, bez względu na przynależność religijną lub bezwyznaniowość? Czy nie jest już najwyższa pora odesłać do lamusa dzielące nas mity?

Właśnie takie pytania chcemy stawiać sobie podczas 13. odsłony Dialogów Świętojańskich. Serdecznie zapraszamy!

PROGRAM
16.00–17.30 | wykłady gości
17.30–18.00 | przerwa
18.00–19.30 | debata z udziałem publiczności

GOŚCIE

Wojciech Duda | Historyk, publicysta, wydawca, redaktor naczelny i współzałożyciel „Przeglądu Politycznego”, działacz opozycyjny. Współautor serii albumowej „Był sobie Gdańsk”, która zainicjowała debatę nad tożsamością Gdańska po 1989 roku. Był głównym doradcą premierów Donalda Tuska i Ewy Kopacz oraz prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.

Magdalena Grochowska | Reportażystka, wieloletnia dziennikarka „Gazety Wyborczej”. Nagrodzona przez Polski PEN Club za „konsekwentne opowiadanie dziejów polskiej inteligencji”. Autorka biografii m.in. Jerzego Giedroycia, Jana Strzeleckiego, a także zbiorowego portretu Europejczyków, przeciwstawiających się niszczycielskim ideologiom w XX wieku. Wydała pierwszy tom biografii Tadeusza Różewicza (2021).

dr Tomasz Terlikowski | Filozof, publicysta, tłumacz, pisarz i działacz katolicki. Publikuje i współpracuje z wieloma mediami. Autor licznych książek. Był m.in. redaktorem naczelnym portalu fronda.pl oraz redaktorem naczelnym i dyrektorem programowym Telewizji Republika. Przewodniczył komisji eksperckiej powołanej przez prowincjała dominikanów do zbadania sprawy o. Pawła M., oskarżonego o liczne przestępstwa.

prof. Anna Wolff-Powęska | Historyczka idei, politolożka, emerytowana profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalistka w zakresie stosunków polsko-niemieckich. Autorka książek m.in. na temat niemieckiej myśli politycznej oraz kultury historycznej. Łączy pracę naukową z popularyzacją wiedzy. Była współprzewodnicząca Forum Polsko-Niemieckiego i dyrektorką Instytutu Zachodniego.

PROWADZĄCY

Basil Kerski | menadżer kultury, redaktor, politolog i eseista, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności

ks. dr Krzysztof Niedałtowski | duchowny rzymskokatolicki, teolog i religioznawca, duszpasterz środowisk twórczych archidiecezji gdańskiej, rektor kościoła św. Jana