- konferencja naukowa
- biblioteka ECS (1 piętro) czytelnia archiwum (2 piętro)
- wstęp wolny
Czerwiec ’89. Transformacja systemowa w Polsce
Zapraszamy do wysłuchania referatów, ale i wzięcia udziału w debacie ekspertów oraz spotkaniu autorskim. W wydarzeniu weźmie udział ponad 6055 specjalistów z Polski i zagranicy, wśród nich historycy, politolodzy, socjolodzy, eksperci ds. bezpieczeństwa i służb specjalnych, wojskowości, stosunków międzynarodowych oraz filmoznawcy. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.
Konferencja Czerwiec ’89. Transformacja systemowa w Polsce to jeden z elementów programu wydarzeń ECS dla upamiętnienia 35 rocznicy pierwszych po wojnie częściowo wolnych wyborów W ich efekcie komuniści musieli podzielić się władzą z opozycją.
– Doktor Michał Przeperski, którego książkę reportażową będziemy promować podczas konferencji twierdzi, że „podoba nam się to, czy nie, wszyscy jesteśmy z transformacji”. Jest o czym rozmawiać – mówi dr Judyta Bielanowska z Działu Naukowego i Biblioteki ECS, organizatorka konferencji. – Interesują nas geneza i przebieg obrad Okrągłego Stołu oraz ich konsekwencje dla Polski, Europy, świata i… Stoczni Gdańskiej. Przyjrzymy się pierwszym latom parlamentaryzmu, które nastały po transformacji systemowej w Polsce, uwarunkowaniom społecznym, politycznym i gospodarczym tego okresu, okolicznościom uchwalenia Konstytucji w 1997 roku, polityce międzynarodowej, a zwłaszcza przystąpieniu Polski do Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej.
Pokłosiem konferencji Czerwiec ’89 będzie publikacja naukowa.
Organizatorami wydarzenia są Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Program wydarzenia
Rejestracja uczestników
→ hol przed biblioteką (1 piętro)
Transformacja systemowa w Polsce | debata ekspertów
→ biblioteka (1 piętro)
uczestnicy | prof. Michał Balcerzak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. Roman Bäcker Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. Jerzy Będźmirowski Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, prof. Grzegorz W. Kołodko Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, dr Tomasz Kozłowski Instytut Pamięci Narodowej, dr Anna Materska-Sosnowska Uniwersytet Warszawski, prof. Jan Skórzyński Collegium Civitas w Warszawie, prof. Andrzej Stelmach Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
moderator | dr Jakub Kufel | Europejskie Centrum Solidarności, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Geneza, przebieg, konsekwencje i ocena Okrągłego Stołu | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
dr Grzegorz Majchrzak Instytut Pamięci Narodowej | Od tego się zaczęło. Debata Wałęsa–Miodowicz
dr Michał Przeperski Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Historii Polski | Rok 1989 – zwykły rok? Annus mirabilis i badania sondażowe
dr Krzysztof Prętki Uniwersytet Medyczny w Poznaniu | Recepcja koncepcji Podzespołu do spraw zdrowia przy Okrągłym Stole w dorobku reformatorskim systemu ochrony zdrowia w Polsce po 1989 roku
prof. Paulina Gulińska-Jurgiel Martin-Luther-Universität Halle | Formy uprawomocnienia procesu transformacji. Ostatnie tygodnie działalności Sejmu IX kadencji PRL
prof. Danuta Plecka Uniwersytet Gdański | Okrągły Stół jako „ciągle żywy” mit polityczny podziałów socjopolitycznych w Polsce w XXI wieku
prof. Mirosław Golon Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Delegatura IPN w Bydgoszczy | Świętować czy nie? Dyskusje, polemiki i spory. Obchody rocznic kontraktowych wyborów czerwcowych 1989 roku w latach 2009–2023
moderator | dr Przemysław Ruchlewski Europejskie Centrum Solidarności, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
Środowisko międzynarodowe wobec przemian systemowych w Polsce i bloku wschodnim | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
dr Przemysław Benken Instytut Pamięci Narodowej w Szczecinie | Wpływ masakry w Pekinie w nocy z 3 na 4 czerwca na sytuację polityczną w PRL przed drugą turą wyborów do parlamentu
prof. Iwona Jakimowicz-Pisarska Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni | Wybory 4 czerwca 1989 roku z perspektywy obywateli Czechosłowacji
dr Aleksandra Sylburska Uniwersytet Łódzki | Europa Środkowa w dobie transformacji na łamach paryskiej „Kultury”
prof. Piotr Zariczny Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku | Reperkusje i reakcje międzynarodowe na przemiany systemowe w Polsce
prof. Zbigniew Girzyński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu | W obliczu końca historii. Dylematy geopolityczne Polski przełomu XX i XXI wieku
moderator | dr Przemysław Ruchlewski Europejskie Centrum Solidarności, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
Przemiany systemowe w Polsce utrwalone w popkulturze i publicystce | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
prof. Jarosław Macała Uniwersytet Zielonogórski | Ten straszny kapitalizm. Transformacja społeczno-ekonomiczna w polskiej muzyce popularnej po 1989 roku
prof. Radosław Domke Uniwersytet Zielonogórski | Przemiany społeczne w polskim filmie okresu przełomu
dr Emil Sowiński Uniwersytet Łódzki, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa w Łodzi | Od kinematografii centralnie planowanej do kinematografii wolnorynkowej. Reforma sektora kultury filmowej w latach 1986–1991
dr Piotr Śmiałowski Filmoteka Narodowa | Bitwa pod Monte Cassino jako biała plama w historii kina w kontekście przełomu ustrojowego 1989 roku
dr Andrzej Czyżewski Instytut Studiów Politycznych PAN | „Nie być w myśleniu posłusznym…” – Jakub Karpiński i polskie rozliczenia z komunizmem
moderatorka | dr Judyta Bielanowska Europejskie Centrum Solidarności, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu
Rola i znaczenie Kościoła katolickiego i innych wspólnot religijnych w procesie demokratyzacji systemu politycznego Polski | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
prof. Paweł Stachowiak Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu | Władza, opozycja, Kościół. Specyfika polskiego modelu przemian lat 1988–1989
dr Michał Damazyn Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu | Kościelne wsparcie inicjatyw i przemian prodemokratycznych po wprowadzeniu stanu wojennego. Przykład Torunia
dr Aleksandra Kusztal Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach | Główne Kościoły chrześcijańskie w RP wobec członkostwa Polski w Unii Europejskiej
moderator | dr Judyta Bielanowska Europejskie Centrum Solidarności, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu
Społeczno-polityczne determinanty transformacji systemowej w Polsce | referaty
→ czytelnia archiwum (2 piętro)
prof. Magdalena Małecka-Łyszczek Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie | Budowa i wzmacnianie struktur społeczeństwa obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ekonomii społecznej, jako rezultat transformacji systemowej w Polsce
prof. Barbara Rogowska Uniwersytet Wrocławski | Środowiska, ruchy i organizacje młodzieżowe w okresie transformacji ustrojowej
prof. Paweł Hut Uniwersytet Warszawski | Transformacja czy petryfikacja? Kwestie społeczne po wyborach czerwcowych 1989 roku
dr Tomasz Herudziński Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie | Samorządność lokalna – społeczna percepcja transformacji systemowej
dr Magdalena Malik Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu | Zmiany społeczno-gospodarcze we wrocławskiej fabryce Pafawag w latach 1980-1989
dr Anna Łukaszewska Uniwersytet WSB Merito w Toruniu | Wychowanie przedszkolne w Polsce w dobie transformacji systemowej na przykładzie miasta Torunia
Andrzej Trzeciak Instytut Dziedzictwa Solidarności | Na przełomie epok. Gospodarcza i społeczno-polityczna sytuacja Stoczni Gdańskiej w 1989 roku. Próba analizy
moderator | mgr Adrian Baza Europejskie Centrum Solidarności
Transformacja ekonomiczna, czyli od oswojonej gospodarki centralnie planowanej do agresywnego kapitalizmu | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
prof. Jędrzej Chumiński Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu | Modernizacja czy pozorna modernizacja? Ekonomiczny bilans PRL
prof. Ireneusz Kraś Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach | Zmiana pozycji ustrojowej banku centralnego w Polsce jako zasadniczy element transformacji systemowej
prof. Zofia Chyra-Rolicz Uniwersytet w Siedlcach | Spółdzielczość – walka o przetrwanie i uznanie
prof. Jerzy Kochanowski Uniwersytet Warszawski | Koń trojański czy hodowla krasnoludków? Jak tzw. firmy polonijne przyczyniły się do transformacji?
dr Jadwiga Nadolska Uniwersytet Warszawski | Dominacja konsensusu waszyngtońskiego w modernizacji gospodarczej III RP jako źródło sukcesu socjalno-suwerenistycznego konserwatyzmu
dr Joanna Rosłon-Żmuda Uniwersytet Gdański | Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przebudowie polskiej gospodarki po 1989 roku
dr Robert Staniszewski Uniwersytet Warszawski | Społeczna percepcja stanu polskiej gospodarki w okresie transformacji systemowej
moderator | dr Jakub Kufel Europejskie Centrum Solidarności, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Relacje polsko-radzieckie u kresu przyjaźni i zmiana narracji historycznej | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
dr Filip Gończyński-Jussis badacz niezależny | Między atrofią a próbami dostosowania. Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w uwarunkowaniach transformacji systemowej
prof. Paweł Hut Uniwersytet Warszawski | Odnalezienie zapomnianych Polaków w ZSRR – owoc schyłku systemu komunistycznego w bloku wschodnim
prof. Patryk Pleskot IPN Warszawa | Drugi karnawał? Reakcje polityczne Zachodu na wyniki tzw. wyborów kontraktowych z 4 czerwca 1989 roku
prof. Joanna Szczutkowska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy | Obraz Polski i świata końca lat 80. XX wieku w świetle wspomnień z tryptyku dokumentalnego „Tamtego 1989 roku” Jolanty Kessler-Chojeckiej
dr Tomasz Siewierski Instytut Historii PAN | Historycy wobec przełomu. Przemiany w polskiej historiografii XX wieku w okresie transformacji
moderatorka | dr Judyta Bielanowska Europejskie Centrum Solidarności, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu
Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993 | spotkanie autorskie z dr Michałem Przeperskim
→ biblioteka (1 piętro)
Doktor Michał Przeperski przekonuje, że transformacja to więcej niż zmiana polityczna wynegocjowana przy Okrągłym Stole. Podważa obiegowe opinie zaskakującymi danymi liczbowymi, a sięgając po badania socjologiczne z tamtych czasów, kreśli fascynujące portrety zbiorowe. Przede wszystkim jednak interesuje go to, co działo się wtedy na polskich ulicach i w polskich domach. Oddaje głos zwykłym ludziom, również tym, których transformacja nie oszczędziła.
Jak pisze autor: „podoba nam się to, czy nie, wszyscy jesteśmy z transformacji”.
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego, premierę zaplanowano na 22 maja 2024.
prowadzenie | dr Przemysław Ruchlewski Europejskie Centrum Solidarności, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
Ewolucja i demokratyzacja systemu bezpieczeństwa państwa | referaty
→ czytelnia archiwum (2 piętro)
dr Piotr Hac Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie | Przemiany struktur Milicji Obywatelskiej oraz Policji w kontekście wzrostu przestępczości w Polsce w latach 1989–1994
Piotr Borysiuk Komenda Główna Policji, Główne Archiwum Policji | Okoliczności zabezpieczenia przez Krzysztofa Kozłowskiego akt dotyczących śmierci Grzegorza Przemyka na tle transformacji resortu spraw wewnętrznych
prof. Sylwia Galij-Skarbińska Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu | Przeobrażenia w obszarze służb specjalnych państw bloku wschodniego w pierwszym okresie transformacji systemowej, wybrane modele
prof. Wiesław Łach Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie | Problemy strategiczne i doktrynalne wojska polskiego w Układzie Warszawskim w okresie transformacji systemowej
prof. Halina Łach Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie | Wpływ transformacji systemowej na system ochrony polskiej granicy państwowej
prof. Leszek Graniszewski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie | Rola Polski w ramach wschodniej flanki NATO
prof. Jan Maciejewski Uniwersytet Wrocławski | Systemy współczesnego bezpieczeństwa. Socjologiczne reminiscencje
moderator | mgr Adrian Baza Europejskie Centrum Solidarności
Od monopartii do pluralizmu politycznego – próba oceny jakości przemian politycznych | referaty
→ biblioteka (1 piętro)
prof. Krzysztof Brzechczyn Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu | Wobec kompromisu z władzą komunistyczną. Model dyferencjacji ideowo-programowej solidarnościowej opozycji w Polsce w latach 1986–1989
prof. Agnieszka Lipska-Sondecka Uniwersytet Szczeciński, dr Beata Słobodzian Uniwersytet Gdański | Przebudowa systemu władzy publicznej w Polsce na tle zmian konstytucyjnych
prof. Wojciech Polak UMK w Toruniu | Wybory 4 czerwca 1989 roku w Toruniu
prof. Krystyna Leszczyńska-Wichmanowska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie | Nowe elity rządowe jako efekt Okrągłego Stołu
dr Małgorzata Gałęziowska Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie | Sprawcza siła. Niezamierzone funkcje instytucji totalnej w procesie przemiany systemowej w Polsce
prof. Marcin Wichmanowski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie | Polski ruch ludowy wobec transformacji systemowej w Polsce
prof. Piotr Swacha Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie | Elity parlamentarne ruchu ludowego w okresie transformacji ustrojowej
dr Piotr Brzeziński Instytut Dziedzictwa Solidarności | Partia w zapaści, czyli PZPR w 1989 roku. Casus Gdańska
dr Przemysław Ruchlewski Europejskie Centrum Solidarności, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim | Działalność Komitetu Zakładowego PZPR Stoczni Gdańskiej w latach 1989–1990
moderator | dr Przemysław Ruchlewski Europejskie Centrum Solidarności, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim