Historia pewnej wolności – to hasło, którym ECS świętuje 10 urodziny siedziby przy pl. Solidarności 1 w Gdańsku. Opowiadamy o dwóch wymiarach historii: tej uniwersalnej i osobistej. Do naszego budynku, który sam w sobie jest częścią wystawy stałej, zapraszamy każdego, kto chce poznać historię swojej wolności i poczuć, jak wpisuje się ona w codzienne życie społeczne i w wielką historię. Wydarzenia, które rozegrały się w Gdańsku w Sierpniu ’80 dały początek wolności każdej i każdego z nas, a czas zapisał je w biografiach ludzi, przedmiotach i hasłach, które można poznać podczas wizyty w ECS.

Obojętnie, skąd do nas przybędziesz, to tutaj rodziła się Twoja wolność.

Historia pewnej wolności - Kaski stoczniowców na wystawie stałej ECS
Fot. Renata Dąbrowska / Archiwum ECS

Stoczniowe kaski mają swoją tajemnicę.

Dopiero w latach 60. XX wieku, z uwagi na dużą liczbę wypadków w pracy, wprowadzono w Stoczni Gdańskiej obowiązek noszenia kasku. Wydano ich ponad 115 tysięcy.

Kolory kasków zmieniały się na przestrzeni lat. Jedno, co wiemy na pewno – żółte kaski to te najbardziej powszechne. Nosili je robotnicy z wydziałów produkcyjnych. Pomarańczowe kaski należały do robotników wyspecjalizowanych do bardzo konkretnych funkcji, np. podsuwnicowych. Brązowe przypisano m.in. pracownikom administracji, a błękitne – kierownikom i dyrektorom.

Każdy kask miał indywidualny numer. W czasie rewolty grudniowej 1970 roku, jak zaświadcza fotograf Zbigniew Trybek, służba bezpieczeństwa rozpoznawała protestujących właśnie dzięki nim, a potem szykanowała. Robotnicy nauczeni doświadczeniem, w sierpniu 1980 roku zacierali więc numery na kaskach.

W sali A Narodziny Wolności zadrzyj głowę do góry – mozaika z 1980 żółtych, pomarańczowych, zielonych, brązowych kasków symbolizuje, jak ramię w ramię stoczniowcy wystąpili przeciwko komunistycznemu reżimowi.