Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia ’70
/ ECS Historia

Grudzień ’70 to jeden z najbardziej tragicznych epizodów w historii PRL, który urósł do rangi symbolu. Stał się również ważną cezurą w relacjach państwo–Kościół. Brutalna pacyfikacja strajków przyniosła wiele ofiar, a w polskich domach zagościły rozpacz i cierpienie, niekiedy trauma, ale też gniew. Duchowni musieli zmierzyć się z trudnym zadaniem moralnym i duszpasterskim. Jak w obliczu takiego dramatu mówić o miłości bliźniego i przebaczeniu?
Prezentowana książka stanowi pierwszą próbę kompleksowego przedstawienia reakcji Kościoła katolickiego na rewoltę grudniową 1970 roku w Trójmieście. Autorzy postanowili bliżej przyjrzeć się reakcji i zaangażowaniu Kościoła w Trójmieście w Grudniu ’70. W historiografii obecny jest pogląd, że większość duchowieństwa zachowała daleko idącą powściągliwość. Czy rzeczywiście tak było? Jeśli tak, to w jaki sposób się ona przejawiała? Czy głoszenie pokoju i miłości bliźniego w okresie świąt Bożego Narodzenia nie należało do chrześcijańskich imperatywów? Może zaś to komuniści – po tym, jak przez wiele lat traktowali duchowieństwo jako nieprzejednanego wroga – zmienili podejście i dostrzegli pozytywne wartości krzewione przez Kościół w społeczeństwie?
Monografia o trójmiejskim Kościele roku 1970 bazuje na szeroko zakrojonej kwerendzie źródłowej. Początkowo autorzy planowali uzupełnić ją o aneks źródłowy zawierający wybrane dokumenty. Ostatecznie uznano, że dla lepszego odbioru całości powinny one zostać zaprezentowane w osobnym tomie i dlatego też rok później ukazała się druga komplementarna publikacja: „Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia ’70. Dokumenty” (IPN, 2021).

Goście
dr Piotr Abryszeński | Historyk, politolog, absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Były pracownik Europejskiego Centrum Solidarności (2011–2020), od 2020 roku zatrudniony Instytucie Pamięci Narodowej. Zastępca redaktora naczelnego portalu Histmag.org. W sposób szczególny interesuje się dziejami polskiej inteligencji i jej etosem. Autor kilkunastu artykułów naukowych i popularnonaukowych poświęconych najnowszej historii Polski, w tym monografii „Politechnika Gdańska 1968–1980. Portret społeczno-polityczny” (2022).
dr Daniel Gucewicz | Historyk, archiwista, absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Pracownik Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Uczestnik Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1944–1989”. Autor publikacji głównie z zakresu dziejów Kościoła katolickiego i polityki wyznaniowej w okresie Polski Ludowej, m.in. monografii „Próba sił? Rok 1966 w Gdańsku. Milenium kontra Tysiąclecie” (2014), „Kalwaryjska rebelia. Z historii wybranych sanktuariów Pomorza Gdańskiego w okresie Polski Ludowej” (2020).
dr Leszek Molendowski | Historyk, muzealnik, nauczyciel, absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Pracownik Muzeum Gdańska. Członek Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku. Uczestnik Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1944–1989”. Naukowo zajmuje się historią Pomorza XIX i XX wieku, dziejami zakonów i zgromadzeń męskich oraz Kaszubów. Autor m.in. książek „Zakony męskie diecezji chełmińskiej i ich losy w czasie II wojny światowej” (2017) oraz „Zakony męskie na terenie diecezji chełmińskiej w latach II Rzeczypospolitej (1920–1939)” (2021).

Prowadzący
dr Przemysław Ruchlewski | Historyk, zastępca dyrektora ECS ds. naukowych. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół najnowszej historii Polski. Koordynuje projekty naukowe, edukacyjne i wydawnicze. Jest redaktorem pisma „Wolność i Solidarność”. Ma na swoim koncie wiele publikacji naukowych.

/ Książkę w dniu promocji będzie można nabyć w bibliotece ECS w cenie 40 zł za tom, płatność gotówką lub kartą płatniczą