- spacer subiektywny
- wystawa stała
- wstęp biletowany
-
kup bilet
Strajk! Finał!
W dniu rocznicy podpisania Porozumienia Gdańskiego zapraszamy na spacery subiektywne po wystawie stałej ECS. Dlaczego „subiektywne”? Bo przewodnikami są uczestnicy wydarzeń sprzed lat i ich obserwatorzy, którzy oprowadzą ścieżkami, jakie wyznacza ich własna perspektywa.
Ponad 750 zakładów pracy i ponad 700 tysięcy osób z całej Polski dołączyło do solidarnościowego strajku okupacyjnego, jaki 14 sierpnia 1980 roku ogłosili robotnicy ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Na czele protestu stanął Lech Wałęsa. To był najbardziej brzemienny w skutkach sprzeciw wobec rządów komunistów w Polsce po II wojnie światowej.
Dziesiątego dnia strajku przybyła do Gdańska delegacja rządowa z wicepremierem na czele. Strajkujący negocjowali z delegatami rządu jak równy z równym. Domagali się, m.in.: zgody władz na powołanie niezależnych związków zawodowych, gwarancji prawa do strajku oraz bezpieczeństwa dla jego uczestników i osób wspomagających protest, możliwości legalnego wydawania niezależnych publikacji oraz upowszechnienia informacji o skali kryzysu gospodarczego w kraju i podjęcia publicznej dyskusji na temat reform.
Efektem negocjacji strajkujących z rządem był dokument, który przeszedł do historii jako Porozumienie Gdańskie. 31 sierpnia Lech Wałęsa obwieścił z wysokości Bramy nr 2 tłumom zebranym po drugiej stronie: „Mamy wreszcie niezależne, samorządne związki zawodowe! Mamy prawo do strajku! A następne prawa ustanowimy już niedługo!”.
Dziewięć lat później, 4 czerwca 1989 roku, odbyły się w Polsce pierwsze częściowo wolne wybory. W listopadzie 1989 roku upadł Mur Berliński, a kolejne narody Europy Środkowo-Wschodniej zaczęły upominać się o niepodległość.
/ spacer adresowany jest do osób powyżej 16 roku życia
/ bilet kosztuje tylko 10 zł → zaopatrz się online
/ spotykamy się vis-à-vis kas biletowych ECS (parter)
/ oprowadzanie potrwa ok. 75 minut
Program wydarzenia
Waldemar Kuczyński
Ekonomista, publicysta, autor książek. W sierpniu 1980 roku współorganizował i sygnował Apel 64 – odezwę warszawskich intelektualistów do władz PRL o podjęcie rozmów ze strajkującymi, po czym wszedł w skład Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku.
Był członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1959–1966), ale został usunięty z ich szeregów za krytykę. Wykładowca Uniwersytetu Latającego i publicysta pism niezależnych. W lipcu 1980 roku opiniował postulaty strajkujących pracowników Zakładów Mechanicznych Ursus w Warszawie.
Członek NSZZ „Solidarność”. Od jesieni 1980 roku doradca ekonomiczny nowych związków zawodowych i zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”. Podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” wraz z Ryszardem Bugajem był współautorem tzw. realistycznego wariantu programu gospodarczego. W stanie wojennym internowany w Warszawie-Białołęce i Jaworzu.
W wolnej Polsce, m.in. szef Zespołu Doradców premiera w Urzędzie Rady Ministrów i minister przekształceń własnościowych.
kup biletJerzy Borowczak
Poseł na Sejm. W dniu wybuchu wielkiego strajku w Stoczni Gdańskiej był najmłodszym w gronie współorganizatorów protestu obok Bogdana Borusewicza, Bogdana Felskiego i Ludwika Prądzyńskiego. Miał 23 lata, od roku pracował w zakładzie, od kilku miesięcy był działaczem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
Po powołaniu NSZZ „Solidarność” został wiceprzewodniczącym komisji zakładowej związku w Stoczni Gdańskiej. Wszedł do grona członków Komitetu Założycielskiego Solidarności. Współorganizował strajki podczas stanu wojennego. Internowany trafił do Ośrodka Odosobnienia w Iławie. Po trzech miesiącach wrócił do stoczni, ale nie na długo, bo został zwolniony po tym, jak zorganizował strajk w proteście przeciw delegalizacji związku w 1982 roku. Obłożony zakazem pracy w całym województwie, zatrudnienie znalazł w Spółdzielni Robót Wysokościowych Świetlik, gdzie przy malowaniu kominów pracowali gdańscy opozycjoniści. Właśnie ukazała się książka „Sierpień ’80 rozpoczął Jerzy Borowczak”, autorstwa Beaty Gołembiowskiej.
Honorowy obywatel Gdańska.
kup biletWojciech Łaski
Fotograf, reporter prasowy, długoletni współpracownik międzynarodowych agencji fotograficznych. Założyciel agencji fotograficznej East News w Polsce, Rosji i Ukrainie.
Gdy w Stoczni Gdańskiej w Sierpniu ’80 wybuchł strajk, był z kolejną misją zawodową poza granicami kraju. Czuł, że najlepsze zdjęcia jego przyjaciele już w stoczni zrobili. „Pomyślałem sobie: jest taki facet z wąsami, którym cały świat się interesuje. No to trzeba go pokazać prywatnie, bliżej” – wspominał po latach na antenie TVN24. I udał się do mieszkania Wałęsów. W swoim bogatym archiwum ma m.in. wiele prywatnych zdjęć lidera Solidarności, chociażby podczas wizyty u krawca czy kąpieli w wannie.
Jest autorem cyklu reportaży o pierestrojce Michaiła Gorbaczowa oraz dojściu do władzy i rządach Borysa Jelcyna. Jako jeden z pierwszych na swoich fotografiach pokazał światu dzieci ukrywane przez sowieckie i rosyjskie władze, ofiary Czarnobyla. Jego fotografie były publikowane w największych tygodnikach na świecie, m.in. „Time”, „Newsweek”, „Paris Match” czy „Stern”, a także w wydawnictwach albumowych.
kup bilet