SOLIDARNI Z BIAŁORUSIĄ
BIAŁORUSKI DZIEŃ WOLNOŚCI
Dzień Wolności, po białorusku Dzień Woli, świętowany jest 25 marca na wspomnienie wydarzeń z 1918 roku, gdy w Mińsku proklamowano Białoruską Republikę Ludową. Do symboliki biało-czerwono-białej flagi BRL oraz herbu Pogoni odwołują się dziś setki tysięcy przeciwników autorytarnych rządów Aleksandra Łukaszenki, samozwańczego prezydenta Białorusi. Republika nie zdołała utrzymać kruchej państwowości, gdy szala wojny domowej zaczęła przechylać się na stronę bolszewików. Zajęła jednak znaczące miejsce w pamięci kulturowej Białorusinów.
organizatorzy | Miasto Gdańsk, Samorząd Województwa Pomorskiego, Europejskie Centrum Solidarności, Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”, Centrum Praw Człowieka „Viasna”, Amnesty International
Program wydarzenia
Maraton Pisania Listów do więźniów sumienia
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny
Ponad 1,2 tys. osób zostało na początku marca 2025 skazanych w Białorusi na podstawie artykułów kryminalnych o charakterze politycznym. Teraz odbywają karę w więzieniach. Ich prawdziwa liczba nie jest znana, bo od ponad czterech lat ludzie są zamykani za jakikolwiek sprzeciw wobec reżimu Aleksandra Łukaszenki. Rodacy wspierają więźniów politycznych, pisząc do nich listy ze wszystkich zakątków świata choć wiedzą, że często korespondencja nie dociera do adresatów. To zarówno wyraz solidarności wobec osadzonych, jak i komunikat dla osób pracujących w koloniach karnych – nikt nie jest zapomniany i nic nie jest zapomniane.
organizator | Amnesty International
Pod białymi skrzydłami | strefa społeczna
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny
Białoruski kiermasz rękodzieła i książek w języku białoruskim. Lokalne smaki zaprezentuje kilka białoruskich kawiarni. Odbędzie się zbiórka na rzecz budowy krzyża dla bojowników o niepodległość Białorusi w Gdańsku.
organizator | Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”
Uczucia: rysunki więźniów politycznych z Białorusi | wystawa
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny
Na wystawę składają się 103 prace autorstwa 19 twórców. Wszystkie powstały w warunkach izolacji więziennej. Na przestrzeni kilku lat trafiały zza krat do krewnych, przyjaciół i ludzi dobrej woli. Wszystkie zmuszają do poruszenia trudnych i istotnych kwestii.
organizatorzy | Europejskie Centrum Solidarności, Centrum Praw Człowieka „Viasna”
Złożenie kwiatów na mogiłach białoruskich działaczy niepodległościowych | uroczystość
/ Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku, ul. Dąbrowskiego 2
/ wstęp wolny
Na gdańskich cmentarzach spoczywa wielu Białorusinów. Jednym z najwybitniejszych jest Łukasz Dziekuć-Malej (1888–1955), pochowany wraz z żoną Serafiną na cmentarzu Garnizonowym – duchowny baptystyczny, tłumacz Biblii na język białoruski, działacz narodowy, niepodległościowy i społeczny, bezpośrednio związany z BRL. Ich potomkowie wciąż mieszkają w Gdańsku.
organizator | Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”
Obraz wolności | artystyczny manifest
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny
ECS stanie się domem dla „Obrazu wolności” słynnego białoruskiego malarza Alesia Puszkina. Artysta nie zdążył dokończyć malowidła, bo zmarł z powodu nieudzielenia mu na czas opieki medycznej w więzieniu. Praca powróci do ojczyzny twórcy dopiero po przemianach demokratycznych, gdy Białoruś będzie wolna – takie było marzenie artysty.
organizatorzy | Europejskie Centrum Solidarności, Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”
NaviBand | koncert
/ ECS, audytorium (parter)
/ wstęp wolny
NaviBand to białoruski zespół indie pop. Po protestach politycznych w 2020 roku jego twórczość została zakazana w Białorusi, a muzycy zmuszeni do opuszczenia kraju. Przenieśli się do Warszawy. Artyści koncertują m.in. w Polsce, Czechach, Niemczech, na Litwie i Łotwie, przekazując zyski z występów na wsparcie ofiar wojny w Ukrainie.
Jasne głosy, mieszanka popowych melodii z motywami folklorystycznymi, instrumenty akustyczne z syntezatorami i perkusją – wszystko to tworzy ciepłą atmosferę vintage.
Klimat NaviBand jest dobry dla słuchaczy zainteresowanych autentyczną, oryginalną wizją muzyki indie z Białorusi.
organizatorzy | Miasto Gdańsk, Samorząd Województwa Pomorskiego, Europejskie Centrum Solidarności, Białoruskie Towarzystwo Kulturalne „Chatka”