Wykład 32

   
MARIA MENDEL
i TOMASZ SZKUDLAREK
Rzecz o zapominaniu. Pedagogika wstydu i bezwstydna polityka
1 lutego 2018

 
Przeszłość ma dzisiaj wyjątkową wartość. Wykład Marii Mendel koncentruje się na obszarze, w którym współzależności społeczno-kulturowe i polityczne, wiążąc się z procesami kształtowania jednostkowych i kolektywnych tożsamości, wpisują się w dyskurs „doniosłości znaczenia pamięci”, „wagi przeszłości”, „bezcenności dziedzictwa przodków”, itd. Analizowany w tym zakresie przykład stanowi „aktywna polityka historyczna” Prawa i Sprawiedliwości. Jej specyficznym elementem, analizowanym z kolei przez Tomasza Szkudlarka, jest budowanie narodowej dumy, będącej jednocześnie wyrazem sprzeciwu wobec „pedagogiki wstydu” przypisywanej poprzednim rządom. Szkudlarek analizuje ich wzajemne relacje zastanawiając się nad tym, co musiało się stać, że wstyd w polityce został uznany za zbędny. Czy mamy do czynienia z bezwstydną polityką?

Maria Mendel jest profesorem pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego, zajmuje się problemem podmiotowości (z akcentem na relację podmiot-miejsce) oraz analizą wpływu edukacyjnych praktyk społecznych na demokratyczną kondycję życia lokalnych wspólnot. Przed podjęciem pracy na uczelni pracowała jako nauczycielka, wiążąc się z ruchem tzw. oświaty niezależnej i współzakładając jedną z pierwszych w Polsce szkół niepublicznych. Maria Mendel jest realizatorką wielu projektów badawczych oraz ekspertką w zakresie strukturalnych rozwiązań poświęconych lokalnym i ponadlokalnym politykom społecznym, edukacyjnym oraz strategiom rozwoju społecznego (m.in. w Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Centrum Badań Społeczności i Polityk Lokalnych oraz Laboratorium Innowacji Społecznej). Jej ostatnie książki poświęcone są kształtowaniu się wspólnoty gdańskiej: Tożsamość Gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci (współred., 2010); Jan Heweliusz i kultura heweliuszowska. Utilitas et delectatio (współred., 2013).

Tomasz Szkudlarek jest pedagogiem, profesorem w Zakładzie Filozofii Wychowania i Studiów Kulturowych w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Ostatnio realizowane przez niego projekty badawcze dotyczą kulturowych praktyk formowania podmiotu, teorii konfliktu w polityce i edukacji (we współpracy z międzynarodową siecią SCAPE) oraz etycznych i pedagogicznych aspektów teorii tożsamości Laclau. Autor książek takich jak: The Problem of Freedom in Postmodern Education (1993), Media: szkice z filozofii i pedagogiki dystansu (1999), Identity, Popular Culture, Education (2000).